نقد فیلم هفت و نیم

فیلم هفت و نیم اثری متفاوت از نوید محمودی بوده که با نقد و بررسی تخصصی آن قصد داریم زوایای مختلف این فیلم را واکاوی کنیم. هفت و نیم انعکاس دهنده معضلات اجتماعی هفت دختر ایرانی و افغانی است که تحت تاثیر نوع جنسیت در یک جهان کاملا مرد سالارانه زیر بار تفکری فاسد و پوسیده حقیر و سرخورده می‌شوند. برادران محمودی به نوعی در فیلم خود نه تنها آینه تمام نمای این معضلات تلخ و تاریک جامعه شده‌اند بلکه می‌خواهند نشان دهند این آسیب‌ها به فراخور زمان در مقایسه با گذشته متاسفانه ازبین نرفته‌ و به شکلی متفاوت رشدی فزاینده نیز داشته است. برای نقد فیلم هفت و نیم در ادامه با فیلم تو ایرانی برای بررسی بیشتر همراه باشید.

برادران محمودی پس از کسب موفقیت فیلم‌های خود حالا فیلم هفت و نیم را روی پرده نمایش اکران آنلاین می‌برند، آنها که اصالتی افغانی تبار دارند همیشه در آثار خود چه در فیلم «چند متر مکعب عشق» و چه در فیلم «شکستن همزمان بیست استخوان» که قبلاً مورد نقد و بررسی قرار دادیم، بارها نشان داده‌اند که فیلمسازان دغدغه‌مند با استعدادی هستند. اما فیلم هفت و نیم را باید به لحاظ ساختار و محتوای تبعیض، متفاوت‌ترین اثر این برادران دانست. موضوعی که اینبار نه فقط مختص افغان‌ها بلکه دختران ایرانی را نیز در بر گرفته است.

هفت و نیم فیلمی است که هفت موقعیت داستانی سیاه و تلخ را به لحاظ فرم در هفت پلان سکانس در قالب خرده پیرنگ روایت میکند. به واقع فیلم نوید محمودی داستان هفت تباهی در چرخه تکرار مکرر است که هر کدامشان به یک جمعه سیاه ختم می‌شوند. نوید محمودی در مصاحبه‌ای گفته بود منظور من از نام فیلم هفت زن شریفی است که در جهان سنتی و جاهلانه هرکدامشان چه در سهم و چه در شهادت، فقط نیم انسان حساب می‌گردند.

اینکه فیلم هفت و نیم را با فیلمی استاندارد در قالب کلاسیک و شاه‌پیرنگ قیاس کنیم قطعا دچار اشتباه شده‌ایم. همانطور که گفتیم فیلم در قالب خرده‌پیرنگ‌های داستانی روایت می‌شوند که هر اپیزود آن در واقع می‌تواند لحظه و نقطه عطف یک داستان مستقل با کلی پیش داستان باشند اما مسئله مهم این است که همین قسمت‌ها در یک نگاه کلی‌تر همگی در یک وحدت موضوع که آن فقر فرهنگی است با هم اشتراک دارند. شاید از لحاظ ساختار فیلم «تصنیف باستر اسکراگز» اثر برادران کوئن مثال خوب و عالی برای این مدل از آثار باشد، درهر صورت فیلم هفت و نیم برخلاف مثال ما با آنکه هرکدام از قصه‌ها با حداقل پیچیدگی و ساده‌ترین شکل ممکن روایت می‌شوند اما در عیناً آنقدر بار قوی احساسی و دراماتیکی دارند که قلب هر انسانی را به درد می‌آورد.

شروع فیلم با تیتراژ و بعد از آن نام اپیزود اول یعنی «شبانه» قطع تکلیف و نوع فرم فیلم را همان ابتدا مشخص می‌کند. بعد آن اپیزودهای راحیل تا شکر به ترتیب نمایش داده می‌شوند. مشکل فیلم هفت و نیم که درحقیقت مشخصا در نام همه اپیزودها نمود می‌کند، فضایی است که متناسب با این اسامی کاملا ضد مرد است. اگرچه فیلم‌هایی که به روش پلان سکانس‌های بلند ساخته می‌شوند گاها شامل تصاویر زائدی هستند که لزوما به واسطه کات نباید باشند و شاید دوربین نیز همچون چشم ما در دنیای واقعی که به روش پلک زدن تصاویری را از چشمان ما می‌پوشاند باید عمل کند، اما نوید محمودی با انتخاب این فرم مناسب بخوبی درک کرده گاهی شرایط به حدی بحرانی است که هیچ انسانی در آن لحظه نمیخواهد چشم از آن بردارد. مدل فرم نمایش درکنار عدم پخش موسیقی و ایجاد سکوتی عامدانه در سراسر فیلم قدرت احساسی صحنه‌ها را دوچندان کرد. نتیجه اینکه توازن خوبی بین اپیزودها برقرار است که شخصا اپیزود ناهید از نظر بازی‌ها و موقعیت بهترین بخش فیلم است.

بیوگرافی نوید محمودی کارگردان

نوید محمودی متولد سال 1359 اهل ولایت پروان افغانستان است و علاوه بر کارگردانی و تهیه کنندگی نیز شاعر می‌باشد. فیلم «چند متر مکعب» در سال 1392 شهرت بسیاری برای محمودی به ارمغان آورد که مهمترین بخش بیوگرافی نوید محمودی کارگردان محسوب می‌شود. محمودی پس از این فیلم نیز به تولید آثاری پرداخت که دغدغه مهاجران افغان را به تصویر می‌کشد. سه فیلم از او تاکنون به عنوان نماینده سینمای افغانستان به آکادمی اسکار معرفی شده که نتوانستند به لیست نهایی راه پیدا کنند.

خلاصه داستان فیلم هفت و نیم

داستان فیلم هفت و نیم ماجرای زندگی هفت دختر افغانستانی و ایرانی را در هفت اپیزود به صورت سکانس پلان روایت می‌کند و قصه دخترانی است که جمعه شب مراسم عروسی آن‌ها برگزار شود اما هرکدام از آنها درگیر مسئله‌ای هستند.